Kesintinin boyutu: Türkiye’den Balkanlar’a iki saatlik duruş

4 Eylül 2025 sabahı alıştığımız ekranlar bir anda dondu. YouTube açılmadı, Gmail gönder tuşunda kaldı, Drive dosyaları yüklenmedi, Haritalar rota çizemedi. Türkiye dâhil Doğu Avrupa’nın büyük bölümünde Google servisleri yaklaşık iki saat boyunca aksadı. Sorun, sabah 09.00 sularında başladı ve hizmetler kademeli olarak geri geldi.

Downdetector ve Outage Report, en az 24 ülkede kesintiyi doğruladı. Etkinin merkezinde Türkiye, Bulgaristan, Yunanistan, Romanya, Sırbistan, Hırvatistan, Ermenistan ve Kuzey Makedonya vardı; Gürcistan, Arnavutluk, Bosna, Almanya ve Hollanda’da da yankıları görüldü. Kullanıcıların karşısına “502 Bad Gateway”, “503 Service Unavailable”, “5xx Server Error” ve “This site can’t be reached” gibi hatalar çıktı.

Etkilenen servis listesi neredeyse Google’ın çekirdeğini kapsadı: Arama, YouTube, Gmail, Haritalar, Drive, Google Ads, Google Analytics ve Gemini aynı dalgada sarsıldı. İş tarafında Google Workspace oturum açma sorunları yaşandı; tek oturum açma doğrulaması takıldı, dosya paylaşımı ve takvim senkronu gecikti. Bireysel kullanıcı cephesinde YouTube videoları sonsuz döngüde tamponlandı, Gmail iletileri gitmedi, Haritalar’da navigasyon tamamen kapandı.

Vurulan sadece kullanıcılar değildi. Haber siteleri ve uygulamalar, Google Ads kaynaklı reklam alanlarını boş gördü; bu da dakikalar içinde gelir kaybı demek. E-ticaret ekipleri kampanya performansını ölçmek için Analytics’e bakamadı; anlık raporlarda ciddi gecikmeler oluştu. Müşteri hizmetleri tarafında destek ekipleri, Workspace erişimindeki aksamalar nedeniyle bilet sistemlerine bağlanmakta zorlandı.

Ankara süreci yakından izledi. Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, ulusal kurumların durumu takip ettiğini ve kesintinin nedeni için Google’dan kapsamlı bir teknik rapor istendiğini duyurdu. Sayan, bu tür olayların yerli yazılım ve donanımın önemini yeniden hatırlattığını söyleyerek 5G altyapısındaki yerlilik oranının yüzde 60 seviyesinde olduğunu, bunun daha da artması için çalışmaların sürdüğünü vurguladı.

Kesintinin pratik etkisi sahada çok görünürdü. Kurye ve çağrı merkezleri, konum paylaşımında takıldı. Küçük işletmeler, Google Takvim ve Meet üzerinden planlanan toplantıları başlatmakta zorlandı. Okullar ve kurslar, Classroom ve Drive’a erişimde beklemeye geçti. İçerik üreticileri, canlı yayınlarını açamadı; reklam verenler, kampanyalarının görünürlüğünü geçici olarak yitirdi.

Bu tablo, bölgemizin büyük teknoloji platformlarına bağımlılığını çıplak gözle gösterdi. Birkaç servis durduğunda günlük iş akışı, iletişim ve navigasyon saniyeler içinde aksıyor. Bazı sağlayıcılar güçlü yedeklilik ve alternatif altyapı sayesinde hizmet vermeyi sürdürdü; bu da iş sürekliliği için çeşitlendirmenin değerini net biçimde ortaya koydu.

Neden ne olabilir, şirketler ne öğrendi?

Google’dan resmi bir teknik neden henüz paylaşılmadı. Ancak görülen hata kodları ipucu veriyor. 502 ve 503 gibi mesajlar, genellikle yük dengeleyici, ara katman servisleri veya ağdaki bir bileşenin üst servisle konuşamadığı durumlarda çıkar. Dünya çapında hizmet veren şirketlerde zaman zaman kimlik doğrulama katmanı, DNS veya yönlendirme (routing) hataları zincirleme etkilere yol açabilir. Bu olayda da tablo, küresel bir düğümde yaşanan kısa süreli ama geniş etkili bir arızayı işaret ediyor.

Geçmişte benzer örnekler yaşandı. Aralık 2020’de Google’ın kimlik doğrulama tarafındaki bir sorun, YouTube ve Gmail’i kapsayan toplu bir aksaklığa neden olmuştu. 2022’de de bulut ağında bölgesel yönlendirme problemleri görülmüştü. Büyük ölçekli platformlar hata toleransını artırsa da, sıfır hata diye bir şey yok. Ölçek büyüdükçe küçük bir yapılandırma hatası bile büyük etki üretebiliyor.

İşletmeler açısından ders net: Tek bir sağlayıcıya tam bağımlılık, risk. Kritik işlevleri çeşitlendirmek, alternatif planlar hazırlamak gerekiyor. Aksi halde iki saatlik kesinti, kampanya hedeflerini, müşteri deneyimini ve gelir tablosunu kolayca sarsıyor.

• Etkilenen başlıca servisler: Arama, YouTube, Gmail, Haritalar, Drive, Ads, Analytics, Gemini ve Workspace bileşenleri.
• Görülen yaygın hatalar: 502/503 ve 5xx sunucu hataları, bağlantı zaman aşımı, oturum açma başarısızlıkları.
• En çok etkilenen bölgeler: Türkiye, Balkanlar ve Doğu Avrupa’nın geniş kesimi; Almanya ve Hollanda’da bölgesel yansımalar.

Günün sonunda hizmetler kademeli olarak döndü ama izleri kaldı. Gmail üzerinden yollanan iletilerin bir kısmı Kuyruk’ta takıldı; kullanıcıların “Gönderilmedi” uyarısı verdiği iletileri tekrar denemesi gerekti. YouTube stüdyolarında canlı yayın planları kaydı bozuldu; bazı yayıncılar yeniden planlama yapmak zorunda kaldı. Haritalar tarafında offline harita kullananlar avantaj sağladı; bu da yerel kopyaların işe yaradığını kanıtladı.

Peki şirketler bir sonraki kesinti için ne yapabilir? Basit ama etkili birkaç adım var.

• Çoklu altyapı: E-posta, depolama ve kimlik doğrulama gibi kritik bileşenlerde birincil ve ikincil sağlayıcı tanımlayın.
• Statü takibi: Kurumsal ölçekte durumu izleyen bir durum panosu ve uyarı sistemi kullanın; ekiplere otomatik bildirim gitsin.
• Öncelikli trafik: SD‑WAN veya benzeri çözümlerle kritik trafiği önceliklendirin; alternatif hatları hazır tutun.
• Offline planlar: Saha ekipleri için çevrimdışı haritalar ve yerel doküman kopyaları bulundurun.
• Operasyonel prova: “Kesinti tatbikatı” yapın; iletişim planı, sorumluluk matrisi ve geri dönüş adımlarını önceden test edin.

Bölgesel farklar da dikkat çekiciydi. Bazı ülkelerde içerik dağıtım ağlarının yerel önbellekleri daha hızlı toparlandı; bazılarında uluslararası geçiş noktalarındaki tıkanıklık daha uzun sürdü. Bu farklılık, trafiğin hangi rota ve düğümlerden geçtiğine bağlı olarak değişiyor.

Yanlış anlamalar da oldu. Sosyal medyada “internet çöktü” yorumları dolaştı. Oysa yerel internet servis sağlayıcılarının omurgasında genel bir sorun yoktu; aksama platform tarafındaydı. Aynı anda birden çok Google servisi gidince algı genişledi.

Kamu tarafının beklediği teknik rapor, zincirin hangi halkasında sorun çıktığını gösterecek. Kimlik doğrulama mı? Yük dengeleyici mi? Bölgesel bir ağ konfigürasyonu mu? Bu ayrıntılar hem regülatörün hem de şirketlerin hazırlık planlarını güncellemesi için kritik. Rapordan çıkacak başlıklar, yerli alternatiflerin hangi alanlarda hızla büyütülmesi gerektiğine de işaret edecek.

Bu arada reklam bayrakları tekrar yükseldi, kampanyalar görünür oldu. Ama kısa bir kesinti bile dönüşüm hunisinin tepesini daraltabiliyor. Pazarlama ekipleri bugün raporları dikkatle okumalı, kampanya bütçelerini ve aralıklardaki boşlukları yeniden ayarlamalı.

Son söz yerine değil, bir çıkarım: Bu ölçekteki platformlar kusursuz değil. Yedeklilik, çeşitlendirme ve kriz planı olmayan her kurum, benzer bir dalgada savrulabilir. 4 Eylül sabahı yaşananlar, bölgenin dijital kırılganlığını net şekilde gösterdi. Bir dahaki dalga geldiğinde, hazırlıklı olan ayakta kalacak. Google çökme gündemden düşse de dersleri hâlâ masada.